معرفی
بخش انرژي با توجه به نقش دوگانه آن در خصوص تأمین انرژي و درآمد ارزي كشور، زيربناي اصلي توسعه به شمار مي‌آيد و همواره داراي نقش بنيادي در بخش‌های اجتماعي ـ اقتصادي بوده است. بر اين اساس، ايجاد پايگاه آمار و اطلاعات كه درباره منابع هيدروكربوري كشور، عملكرد بخش‌های توليد، فرآورش، انتقال، واردات و صادرات نفت و گاز و ساير حامل‌هاي انرژي و درنهایت عرضه و تقاضاي كل انرژي و ارتباط آن با بخش‌های اقتصادي و اجتماعي جهت فراهم ساختن زمينه لازم براي تصمیم‌گیری سیاست‌گذاران بخش انرژي در كشور موردبررسی و تجزیه‌وتحلیل قرار دهد از اهميت زيادي برخوردار است. در اين راستا حسب ابلاغيه وزير محترم وقت نفت مقرر گردید معاونت برنامه‌ريزي وزارت نفت با همكاري موسسه مطالعات بین‌المللی انرژي كتاب ترازنامه هيدروكربوري را با رويكرد تحليل جامع بخش انرژي هيدروكربوري و شناسايي تنگناها در بخش‌های عملياتي در گستره صنعت انرژي با تأکید بر بخش‌های نفت و گاز از سال 1384 به‌طور ساليانه تهيه و منتشر نمايد.
تركيب ساختار ترازنامه از سال 1396 به بعد بر اساس استانداردها و رویه‌های آژانس بین‌المللی انرژي (IEA) به‌صورت حامل‌محور تنظيم و ارائه گرديده است كه در آن وضعيت ذخاير، عمليات فرآورش و تبـديل و تبـادلات خـارجي كليـه حامل‌های انـرژي هيدروكربوري شامل نفت، گاز و زغال‌سنگ كشور و همچنين انرژي‌هاي تجدید پذیر و غيره از ديدگاه عرضه، مصرف، تلفات و بهینه‌سازی، تراز انرژي كل كشور و درنهایت شـاخص‌هـاي اقتصـادي/اجتمـاعي و وضعيت جهاني آن‌ها موردبحث و تجزیه‌وتحلیل قرارگرفته است.
اهداف:
عمده‌ترین اهداف تدوین ترازنامه هيدروكربوري در کشور عبارتند از:
- ارائه وضعيت بخش انرژي كشور بر اساس نتايج ترازنامه هيدروكربوري در هرسال به‌منظور كمك به برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری صحيح مديران در بخش انرژي
- ايجاد يك نظام يكپارچه از آمار و اطلاعات انرژي در كشور
- یکسان‌سازی تعاريف، مفاهيم و روش‌های جمع‌آوري اطلاعات در حوزه انرژي
- شناسايي تنگناها در بخش‌های عملياتي در گستره صنعت انرژي با تأکید بر بخش‌هاي نفت و گاز
- ارائه داده‌هاي دقيق و قابل‌اعتماد انرژي در خصوص وضعيت ذخاير، عمليات فرآورش و تبـديل و تبـادلات خـارجي كليـه حامل‌های انـرژي هيدروكربوري شامل نفت، گاز و زغال‌سنگ كشور
- ارائه داده‌هاي دقيق و قابل‌اعتماد انرژي به عرضه، مصرف، تلفات و بهينه‌سازي،
- استخراج تراز انرژي كل كشور به همراه نمودار جريان انرژي به‌طور ساليانه
- بررسي وضعيت عملكرد جهاني بخش انرژي و مقايسه آن عملكرد انرژي در كشور
- ارائه شـاخص‌هـاي اقتصـادي، اجتمـاعي و زيست‌محيطي به‌منظور شناسایی و ارزیابی اثرات متقابل انرژی، اقتصاد و محيط‌زیست و همچنين وضعيت كارايي يا بهره‌وري انرژي در كشور و تجزیه‌وتحلیل آن‌ها
- دسترسي سريع مديران، كارشناسان و پژوهشگران حوزه انرژي به داده‌هاي دقيق و قابل‌اعتماد انرژي
- بسترسازي مناسب جهت تدوين دورنماي انرژي كشور با رويكرد آینده‌نگری
